Nu het blijkt dat de meesten van ons in 2016 weer wat geld over hebben om te besteden, wordt er aangeraden om dit geld te besteden aan bijscholing. In tijden van hoge werkloosheid is het namelijk des te belangrijker om van waarde te blijven voor de arbeidsmarkt. Hier volgt daarom een blog over bijscholen. Wat is de wetgeving? Wie betaalt het? Wanneer is het nuttig en welke vormen van bijscholen zijn er?
Wetgeving rondom scholing werknemers
Werkgevers zijn sinds 1 juli 2015 verplicht om scholing aan te bieden aan werknemers. Zo kunnen werknemers altijd voldoende scholing volgen om hun functie naar behoren in te vullen. Ze zijn breder en langduriger inzetbaar en kunnen tevens ingezet worden voor een andere functie.
Sinds 1 juli 2015 mag een werkgever de arbeidsovereenkomst ook niet opzeggen als een herplaatsing in een andere functie mogelijk is met behulp van scholing. Ook mag u niet ontslagen worden als u ongeschikt geacht wordt, terwijl er geen aandacht aan scholing is besteed door de werkgever. Scholing is dus een belangrijk aspect van ontslagrecht geworden!
De overheid stimuleert met deze wetgeving dat er geïnvesteerd wordt in de ontwikkeling van de werknemer, zodat ze ook later een goede positie hebben op de arbeidsmarkt. Er wordt werkgevers daarom ook aangeraden om werknemers te inventariseren die in aanmerking komen voor scholing en scholingsafspraken vast te leggen in personeelsdossiers.
Moet u per se een cursus volgen als een werkgever dat vraagt?
Of u verplicht moet bijscholen hangt onder andere af of de scholing vermeld is in arbeidsovereenkomst of cao.
Arbeidsovereenkomst
Als het is vermeld in de arbeidsovereenkomst kunt u er moeilijk onderuit, u heeft namelijk die afspraak met de werkgever gemaakt. Het volgen van een cursus is in principe werktijd en moet worden betaald of anders ‘uitbetaald’ worden met vrije tijd. Als het echt niet mogelijk is voor een werknemer om een cursus te volgen, dan moet diegene dat kunnen aantonen. Vervolgens moet de werkgever daar rekening mee houden.
Cao
Tevens is scholing in vele cao’s geregeld. Vooral in cao’s voor beroepen waar veel eisen aan gesteld worden en thema’s als veiligheid een grote rol in spelen, zoals in de cao’s voor politiefunctionarissen en piloten. In de cao is meestal vastgesteld welke tijd iemand in de opleiding moet investeren en hoe het zit met de kosten van de opleiding.
Niets geregeld
Als er helemaal niets is geregeld in de cao of arbeidsovereenkomst, dient er een belangenafweging worden gemaakt. Er wordt dan gekeken naar goed werkgever-en werknemerschap. Werkgevers hebben nu eenmaal gekwalificeerd personeel nodig die bijblijven met de ontwikkelingen in het vakgebied. Als een werkgever dus kan beargumenteren dat het noodzakelijk is dat een werknemer een cursus volgt, dan kan een werknemer verplicht zijn om de cursus te volgen.
Het is lastiger voor werknemers om de werkgever ertoe aan te zetten om hen een cursus te laten volgen. De werkgever moet dan de noodzaak ervan in zien en de werknemer moet aan kunnen tonen dat de cursus nodig is om de functie naar behoren te kunnen uitoefenen. Als een werknemer dat niet kan, dan moet de cursus in eigen tijd gevolgd worden en uit eigen zak betaald worden.
Wie betaalt de bijscholing?
Dit ligt er wederom aan of er iets staat in de arbeidsovereenkomst of cao. Aangezien het volgen van een cursus in beginsel werktijd is, dient een werknemer in ieder geval betaald te worden met loon of met vervangende vrije tijd, tenzij er anders is afgesproken. Er kan bijvoorbeeld ook zijn afgesproken zijn dat de werkgever de cursus betaalt en de werknemer de cursus in de vrije tijd doet. Meestal gebeurt dit als de cursus een verzoek was van de werknemer.
Vaak wordt er in een arbeidsovereenkomst iets afgesproken over het terugbetalen van het cursusgeld als de werknemer weggaat bij de onderneming. Meestal geldt: hoe langer de ondernemer in dienst blijft, hoe minder geld er hoeft worden terugbetaald. Dit noemt men ook wel een ‘glijdende schaal’ regeling. Als er niets over de arbeidsovereenkomst staat over terugbetaling, betaalt de werkgever meestal voor de cursus.
Wanneer is het nuttig om bij te scholen?
Verplicht
In sommige vakgebieden moet u constant op de hoogte zijn van de nieuwste regels en richtlijnen. Branche- en vakverenigingen stellen hoge eisen aan deze werknemers. Denk bijvoorbeeld aan therapeuten, psychiaters, juristen, artsen, tandartsen en andere specialistische beroepen.
Dynamische markt
Het is vooral nuttig om u bij te scholen als u zich in een dynamische markt bevindt, waar het nodig is om uw kennis op peil te houden om goed te kunnen concurreren.
Kennis verdiepen of uitbreiden
Het kan ook goed zijn om u te specialiseren in een bepaald vakgebied of dat u juist uw kennis wilt verbreden. Zo kunt u uw baas beter tevreden te houden, meer tevreden zijn met uw resultaten en bent u aantrekkelijk op de arbeidsmarkt.
Belangrijk voor klanten en bedrijf
U kunt ook de afweging maken of bijscholen echt belangrijk is voor uw bedrijf of dat de urgentie hoog is voor uw klant. Wellicht kunnen klanten weglopen als blijkt dat uw kennis over een onderwerp onvoldoende blijkt te zijn. Ook kan het in het algemeen nuttig zijn om u bij te scholen om bijvoorbeeld meer te halen uit uw contacten met bijvoorbeeld klanten en leveranciers.
Let er wel op dat er vaak voorwaarden zijn verbonden aan bijscholing, herscholing of omscholing.
Voorwaarden voor bijscholing
Zoals al eerder gezegd, kan het zo zijn dat u een deel van de kosten van de cursus zelf moet betalen als u ontslag neemt of ontslagen wordt. In een schriftelijke studiekostenregeling wordt meestal een afspraak gemaakt.
Meestal geldt de regeling: hoe langer u daar blijft werken, hoe minder u hoeft terug te betalen. De werkgever doet dit omdat hij bang is dat hij betaald heeft voor kennis dat nu uit de deur gaat, misschien wel naar een concurrent!
Hou daar dus rekening mee. Als u een cursus via uw werkgever volgt en u niet voor de cursus kan of wil betalen, kunt u verplicht zijn een lange tijd bij het bedrijf te werken.
In een studiekostenregeling kan vermeld worden:
- Hoeveel studieverlof u krijgt
- Wanneer een studie volledig of gedeeltelijk vergoed wordt (bijvoorbeeld als u het diploma haalt)
- Hoeveel loon en vakantierechten er worden ingeleverd om de studie te volgen
- Welke terugbetalingsregeling er geldt
Welke soorten bijscholing zijn er?
- Zelfstudie
Voordeel: studeren in eigen tijd en eigen tempo
Nadeel: vereist veel discipline
- Workshops
Voordeel: Praktische tips in korte tijd
Nadeel: Kennis blijft niet altijd lang hangen en participatie wordt meestal niet gemeten
Volledige opleidingen mbo, hbo of wo
Voordeel: enorme (door)groei mogelijk
Nadeel: lange duur (aantal jaar)
- ‘In company’, ofwel een docent geeft intern bij het bedrijf les
Voordeel: erg praktisch; actuele problemen worden direct behandeld
Nadeel: Grote groep werknemers nodig om het rendabel te maken
- E-learning (online opleiding)
Voordelen: geen reiskosten, eigen tempo
Nadelen: veel discipline en investering in software